W dobie internetu i mediów społecznościowych temat publikacji wizerunku staje się coraz bardziej istotny. Zarówno fotografowie, jak i osoby pozujące do zdjęć, powinni znać swoje prawa i obowiązki, aby uniknąć potencjalnych problemów prawnych. W tym wpisie wyjaśnę, kiedy można publikować zdjęcia z osobami prywatnymi, a kiedy wymagana jest zgoda modela, a także jak ja do tego tematu podchodzę.

Co to jest wizerunek i jak jest chroniony?

Wizerunek to sposób, w jaki dana osoba jest przedstawiana na zdjęciu, obrazie czy nagraniu wideo. W Polsce jego ochrona jest zagwarantowana przez Kodeks cywilny oraz Ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z art. 81 ustawy o prawie autorskim, rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby na nim przedstawionej, chyba że zachodzą określone wyjątki.

Czy modelka musi zgadzać się na publikację wizerunku?

To kluczowe pytanie, które często budzi kontrowersje. Warto pamiętać, że samo wykonanie zdjęcia nie oznacza, że można je swobodnie publikować. Modelka (lub model) ma prawo odmówić publikacji swojego wizerunku, nawet jeśli zdjęcia zostały wykonane za jej zgodą. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy podpisana została umowa przewidująca wyraźnie możliwość publikacji.

Zgoda powinna być udzielona w formie pisemnej, aby uniknąć nieporozumień. Może mieć formę krótkiego dokumentu określającego:

• kto udziela zgody,
• na jakie pola eksploatacji zgoda jest udzielona (np. media społecznościowe, strona internetowa, materiały reklamowe),
• czy zgoda jest ograniczona czasowo i geograficznie.

Konsekwencje naruszenia prawa do wizerunku

Publikowanie czyjegoś wizerunku bez zgody może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi. Osoba, której prawa zostały naruszone, może:

• zażądać usunięcia zdjęcia,
• domagać się zadośćuczynienia finansowego,
• w niektórych przypadkach dochodzić swoich praw w sądzie.

Sądy często orzekają na korzyść osób, których wizerunek został naruszony, szczególnie gdy publikacja naraziła je na negatywne skutki (np. utratę pracy, naruszenie prywatności).

Jak ja do tego podchodzę ?

Teoria, teorią, a praktyka praktyką.

Jeśli wykupiłaś u mnie sesję zdjęciową, to z automatu masz zagwarantowaną poufność. W momencie oddawania Ci zdjęć, pytam się Ciebie czy mógłbym wykorzystać zdjęcie nr x, y, z. Ty możesz, ale nie musisz mi udzielić tej zgody! Oczywiście, będzie mi bardzo miło, jeśli taką zgodę wyrazisz.

To co istotne, to zawsze pytam o konkretne zdjęcia, nie o cały materiał. Jest to tym bardziej istotne w przypadku sesji kobiecych, gdzie część zdjęć, może być trochę odważniejsza.

Czy modelka może wrzucać zdjęcia ?

Nawet, jeśli mnie nie wyraziłaś zgody na publikację zdjęć, to Ty zawsze możesz je opublikować! Ważne jednak jest to, by oznaczać mnie jako fotografa, a także by nie dokonywać zmian w zdjęciu (nakładanie filtrów, zmiana kolorów, itd).

Sprawa zupełnie inaczej wygląda przy sesjach TFP, ale to innym razem.

Tak więc, nie masz się co bać, rezerwuj sesję i miej pamiątkę na całe życie 🙂